Tin Mừng Giữa Dòng Đời

Chúa Giêsu và người phụ nữ tội lỗi

Trần Việt Cường

Câu chuyện bắt đầu với lời mời của Simon, một người biệt phái. Simon đã xử sự khác với phần đông những người biệt phái khác là luôn đố kỵ với Chúa Giêsu. Simon trái lại đã mời Chúa đến nhà mình dự tiệc.

Nguyên do nào đã khiến Simon mời Chúa Giêsu? Tin Mừng không nói rõ. Có suy luận cho rằng ông mời Chúa đến không phải vì hảo ý mà muốn rình rập Chúa. Suy luận này có lẽ dựa trên diễn tiến của câu chuyện. Nhưng ta cứ cho rằng Simon đã mời Chúa Giêsu đến nhà vì ông có thiện cảm với Chúa. Hoặc có thể vì tò mò muốn biết thêm về Chúa Giêsu, người được dân chúng lúc đó coi như một vị tiên tri đầy quyền năng. Simon đã mời Chúa đến nhà nhưng không mấy tha thiết với Ngài. Ông đã không ôm hôn Chúa khi chào hỏi và cũng không mời Chúa rửa chân trước khi vào nhà theo như tục lệ của nhiều gia đình Do Thái. Có lẽ ông cảm thấy mình đã có cuộc sống sung túc và được mọi người kính nể. Ông mời Chúa Giêsu đến nhà nhưng không thấy mình cần đến Chúa, khác hẳn với thái độ của người thiếu phụ tội lỗi như ta sẽ thấy trong câu chuyện.

Thế nhưng chúng ta không nên đặt trọng tâm vào việc chê trách Simon. Tin Mừng luôn luôn là một lời mời gọi để ta nhìn lại tâm hồn mình. Simon ít ra cũng đã mời Chúa Giêsu đến nhà, còn ta có tình nguyện và tự do mời Chúa Giêsu vào trong tâm hồn và cuộc đời mình? Và nếu ta đã có lần nào mời Chúa Giêsu hay đến với Ngài, ta đã gặp gỡ Chúa qua tâm tình nào? Tâm tình của một Simon, chẳng mấy thiết tha với Chúa,hay tâm tình của thiếu phụ tội lỗi, hết lòng yêu mến Ngài? Lời tự vấ này thật sự làm ta bối rối, vì ngoại trừ những khi gặp gian nan khốn khó trong cuộc sống, những khi giông tố sóng gió vây bủa tứ bề , đã mấy khi ta thật sự cảm thấy mình cần đến Chúa?

Chúa Giêsu đã nhận lời đến nhà Simon, mặc dầu tình cảm của ông đối với Ngài vẫn còn hời hợt. Và chúng ta có thể hy vọng là Ngài cũng sẽ đón nhận tình yêu của ta và những cố gắng của ta tìm đến Ngài. Mặc dầu tình yêu của ta vẫn còn là một tình yêu không trọn vẹn và những cố gắng của ta tìm đến Ngài vẫn còn phần nào vị kỷ. Simon đã mời Chúa đến nhà mà chẳng mấy thiết tha, nhưng Chúa Giêsu nhân từ cũng vẫn nhận lời đến với Simon. Để ông có cơ hội chứng kiến tình thương yêu nhận hậu của Thiên Chúa. Và ông cũng sẽ được nhìn thấy thế nào là một tình yêu thật sự chân thành, và đâu là niềm vui của một tâm hồn được đón nhận ơn tha tội. Và ngày hôm nay, Chúa Giêsu vẫn mong chờ và nhân từ đón nhận ta, để tâm hồn ta cũng được tràn ngập niềm vui của một tội nhân được Ngài yêu thương và tha thứ.

Ngoài Chúa Giêsu, nhân vật chính trong câu chuyện hôm nay không phải là Simon, người biệt phái giàu có và được kính nể nhưng lại là một cô gái nổi tiếng tội lỗi trong thành và bị mọi người khinh miệt. Có nhà nghiên cứu Thánh Kinh cho rằng cô là một cô gái điếm. Sự xuất hiện của cô thật bất ngờ và táo bạo. Ta khó hình dung là khi Chúa đang dự tiệc tại nhà một người biệt phái, vốn được coi là đạo đức và tôn trọng lề luật đến mức khắt khe, lại có một cô gái nổi tiếng tội lỗi xông vào nhà, rửa chân Ngài bằng nước mắt và lấy tóc lau chân. Chắc chắn là Simon không có mời cô tới, nhưng tục lệ Do Thái thời đó cho phép người lạ vào nhà khi nhà có mở tiệc. Cô đứng sau chân Chúa vì người Do Thái nằm nghiêng người khi dự tiệc. Cô khóc rất nhiều đến nỗi ướt cả chân Chúa, cô dùng tóc mình lau chân Chúa và cúi xuống hôn chân Ngài nhiều lần. Sự việc này dã làm Simon và có lẽ cả các khách dự tiệc đồng bàn cảm thấy khó chịu.

Thánh sử không nói rõ tại sao cô gái tội lỗi này lại có những hành động khác thường như vậy. Ta chỉ có thể suy niệm. Ta không biết rõ cô là một gái điếm hay chỉ là một người có cuộc sống buông thả dến nỗi trong thành ai cũng biết. Cuộc đời cô trong dĩ vãng là một chuỗi dài liên tục những cố gắng luống công đi tìm một niềm vui cho cuộc sống. Cô đã dại dột đi tìm trong lạc thú. Nhưng niềm vui và hạnh phúc thi không thấy mà cô chỉ thấy thấy lòng mình nổi sóng. Tâm hồn cô vẫn trống vắng cô đơn ngay trong những cuộc truy hoan. Sau những cuộc vui cô thấy tâm hồn mình càng thêm tan nát. Và hậu quả của cuộc sống buông thả, tìm kiếm niềm vui, là những sự lợi dụng hay khinh bỉ. Những người tìm đến với cô, có kẻ nhìn cô với sự ham muốn, chỉ dùng cô để tìm thỏa mãn cho họ. Người khác muốn tránh xa, coi cô là thành phần tội lỗi nguy hiểm cho gia đình, con cái của họ. Cuộc sống của cô đi vào nỗi tuyệt vọng cho đến khi cô gặp Chúa Giêsu.

Có thể là cô chỉ nghe nói về Chúa Giêsu là một vị tiên tri nhân từ và đầy quyền năng; nhưng cũng có thể cô đã gặp Chúa và được ngài đoái nhìn như sau này Ngài đã nhìn Phêrô sau khi ông chối Ngài ba lần. Có lẽ Chúa Giêsu là người đầu tiên đã nhìn cô với cái nhìn tôn trọng, nhân từ và đầy tin tưởng. Cô như chợt linh cảm thấy đây là một người có tâm hồn khoan dung đại lượng, một người không lợi dụng cô, một người thật sự tôn trọng cô như một con người, bất kể tình trạng tội lỗi của cô. Một người không khinh khi cô và có thể cứu cô khỏi tình trạng tuyệt vọng của tâm hồn. Dù vì lý do nào đi nữa, khi nghe được tin Chúa dự tiệc ở nhà ông Simon biệt phái, cô đã thắng vượt mọi nỗi e ngại sợ hãi và đến gặp Ngài.

Cô gái tội lỗi đã đến tìm gặp Chúa mang theo tất cả những gì cô sở hữu. Cô đã bỏ hết số tiền dành dụm mua một bình bạch ngọc đựng dầu thơm quý giá đến để xức lên chân Chúa. Cô mang theo hành trang là một quá khứ tội lỗi với một tâm hồn thống hối vô biên. Cô còn mang theo cả một tâm tình tri ân, yêu mến và tin tưởng.

Cô gái không nói gì nhưng những giọt nước mắt của cô thì đã nói thật nhiều và làm ta phải suy niệm. Cô đã khóc chan hoà như chưa bao giờ được khóc. Giòng nước mắt tưởng như đã khô cạn, như trái tim cô đã khô cằn vì những lợi dụng và bạc bẽo của cuộc đời, giờ đây tuôn rơi như giòng suối. Giòng nước mắt thống hối vì quá khứ của cả cuộc đời tội lỗi. Giòng nước mắt vui mừng vì cảm thấy mình đã được tha thứ và được ban cho cơ hội bắt đầu lại cả một cuộc đời. Trong giòng nước mắt thống hối, cô đã cảm nghiệm được ơn tha thứ. Nước mắt thống hối đã trở thành nước mắt của mừng vui. Cô đứng rất gần chân Chúa Giêsu như muốn bám vào Ngài là Đấng đã đến để giải thoát cuộc đời của cô. Cô thấy mình cần Chúa như người sắp chết đuối bám chặt lấy chiếc phao cứu mạng.

Cô gái tội lỗi đứng gần bên chân Chúa và khóc quá đến nỗi nước mắt cô chảy chan hòa trên chân Chúa. Thấy vậy, cô vội vàng lấy tóc mình mà lau. Cử chỉ lấy tóc để lau chân Chúa diễn tả rất cảm động tâm tình khiêm hạ thống hối và cũng là cử chỉ của lòng tôn kính mến yêu. Tóc trên đầu là biểu tượng của những gì cao quí nhất trong con người. Nhất là đối với người phụ nữ, mái tóc còn là biểu tượng của vẻ đẹp và của những gì trân quí nhất. Lấy tóc mình để lau chân Chúa chứng tỏ cô gái đã nhận ra những tội lỗi nặng nề mà mình đã mang trong đời, và hạ mình thống hối. Cô gái lấy tóc lau chân Chúa đã chứng tỏ tâm tình cô kính trọng và yêu mến Chúa Giêsu đến dường nào.

Tâm tình yêu mến của cô gái tội lỗi còn được biểu lộ rõ nét hơn nữa qua cử chỉ cô không ngừng hôn chân Chúa và lấy dầu thơm quí giá trong bình bạch ngọc để xức lên chân Ngài. Dầu thơm để xức lên đầu cũng đã diễn tả tâm tình rất quí trọng vì thường là chỉ xức dầu olive. Nhưng cô gái đã đổ cả bình dầu thơm quí giá lên chân Chúa Giêsu. Bình bạch ngọc đựng dầu thơm có thể đã là cả số tiền mà cô đã dành dụm bấy lâu nay. Cử chỉ của cô dường như quá lãng phí và có lẽ không cần thiết phải phí phạm như vậy. Nhưng cô thấy rất cần thiết phải đổ hết cả bình dầu thơm lên chân Chúa. Vì như vậy mới diễn tả được niềm vui trong tâm hồn và tâm tình biết ơn của cô. Cử chỉ này còn cho thấy sự quyết tâm đoạn tuyết với quá khứ tội lỗi. Vì từ nay cô đã tìm được một kho tàng quí giá nhất trong tâm hồn, là sự thương yêu và tha thứ mà Chúa Giêsu đã ban cho cô. Nên những hứa hẹn của trần gian, kể cả của cải bạc tiền, trước mắt cô không còn mang ma lực hấp dẫn, quyến rũ đối với cô như khi trước nữa.

Những thái độ và hành động của cô gái tội lỗi trong Tin Mừng là một gương sáng và đồng thời là một lời tra vấn lương tâm cho tất cả chúng ta, nhất là những ai tự nhận là môn đệ Chúa Giêsu. Chúng ta đã tha thiết với Thiên chúa đến mức độ nào. Niềm tin và niềm hy vọng ta đặt nơi Ngài có phải là một sự dấn thân trọn vẹn hay rất nông cạn và hời hợt. Tình yêu thương và phục vụ của ta có quảng đại như cô gái đã đổ hết cả bình bạch ngọc đựng dầu thơm quí giá lên chân Chúa hay chỉ là một sự tính toán, so đo. Cô gái tội lỗi đã chẳng tiếc gì với Chúa Giêsu còn chúng ta có lẽ còn rất nhiều nuối tiếc khi được mời gọi dâng hiến những gì ta có vì tình yêu Thiên Chúa và tha nhân.

Hành động của cô gái tội lỗi đã không dược Simon và những người đồng bàn chấp nhận. Ông Simon không nói thẳng ra nhưng rất khó chịu. Ông tự nghĩ tại sao một người được tôn trọng như một tiên tri mà lại để cho cô gái tội lỗi này đụng chạm tới mình. Và không phải là Simon không có lý trong sự khó chịu của ông. Nếu chỉ nhìn Chúa Giêsu như một con người, và hơn nữa lại là một thanh niên ba mươi tuổi, thì hành vi lấy tóc lau chân, xức dầu thơm lên chân và còn hôn chân Chúa của cô gái nổi tiếng tội lỗi quả thật không dễ chấp nhận. Và nếu Chúa Giêsu chỉ là một con người thì toàn bộ Phúc Âm chỉ là hoang tưởng và nhân loại vẫn còn đang sống trong nỗi mong chờ. Những đau khổ tràn ngập trong đời vẫn là vô nghĩa lý. Sư chết vẫn có tiếng nói sau cùng. Định mệnh con người vẫn là tuyệt vọng, không có ánh sáng ở cuối đường hầm, không có niềm hy vọng phục sinh.

Nhưng Chúa Giêsu không phải chỉ là một con người. Ngài chính là Thiên Chúa Nhập Thể, là Đấng Emmanuel: Thiên Chúa Ở Cùng Chúng Ta. Nếu chúng ta có thể xác tín như vậy thì niềm tin đó sẽ mang lại niềm hy vọng lớn lao cho toàn bộ lịch sử nhân loại. Niềm tin đó sẽ chiếu dọi một ánh sáng rực rỡ để giúp ta nhìn ra tình thương yêu nhân hậu của Thiên Chúa qua câu chuyện bữa tiệc tại nhà Simon: Thiên Chúa muốn đến gần những người tội lỗi. Ngài không ghê tởm, khinh khi và xa lánh họ, như thái độ đối với người phụ nữ tội lỗi của những người tự cho mình là công chính trong đám khách dự tiệc. Thiên Chúa muốn tội nhân đến gần, tin tưởng nơi Ngài, đụng chạm đến Ngài để họ được chữa lành. Chúa Giêsu đã không sợ bị mang tiếng khi cho phép người phụ nữ tội lỗi đến gần Ngài để bày tỏ tâm tình yêu mến,thống hối ăn năn. Thiên Chúa chấp nhận chịu thương tích vì yêu thương con người. Ngài đã chịu thương tích qua ánh mắt ngờ vực của Simon và những người đồng bàn dự tiệc. Vì Ngài nhân từ, chấp nhận hành động yêu mến thống hối của người phụ nữ tội lỗi. Cũng như Ngài đã chịu thương tích qua những lời chỉ trích khi kêu gọi người thu thuế Mát-thêu và đến nhà ông dự tiệc cùng những người tội lỗi. Và sau này, Ngài sẽ đi đến tận cùng của con đường tình, chịu thương tích tuyệt vời vì yêu thương con người qua cái chết đau thương và nhục nhằn nhất trên thập giá. Tình thương yêu nhân hậu của Thiên Chúa không chỉ dành riêng cho người thiếu phụ tội lỗi mà còn cho cả nhân loại, cho từng người trong chúng ta. Tình yêu thương đó hôm nay vẫn luôn mãi gọi mời chúng ta đến gần Ngài, gặp gỡ Ngài, đụng chạm tới Ngài trong tâm tình thống hối ăn năn để được lãnh nhận ơn tha thứ.

Trở lại với bàn tiệc và với sự khó chịu, không vừa ý của Simon trước cảnh mà ông cho là chướng tai gai mắt. Mặc dầu Simon chưa nói gì nhưng Chúa Giêsu đã biết những điều ông đang suy nghĩ, có thể là qua thái độ và nét mặt của ông. Chúa không trách gì Simon về sự khó chịu của ông mà còn nhân cơ hội này để mạc khải cho Simon mầu nhiệm của tình yêu thương nhân hậu. Không những chỉ mạc khải riêng cho Simon mà còn cho chúng ta hôm nay và cho con người muôn thế hệ. Mầu nhiệm đó, Chúa Giêsu mạc khải qua câu chuyện hai người mắc nợ được chủ nợ tha, và người được tha món nợ lớn hơn yêu mến và biết ơn chủ nợ nhiều hơn. Câu chuyện này cho ta thấy một ánh sáng rực rỡ, chứa chan niềm hy vọng về tình yêu thương của Thiên Chúa.

Thiên Chúa luôn đi bước trước trong tương quan tình yêu với con người. Thánh Gioan nói trong thư của ngài: "Đây là tình yêu: Không phải chúng ta đã yêu mến Thiên Chúa, nhưng Ngài đã thương yêu chúng ta và sai Con của Ngài làm lễ vật hy sinh đền tội cho chúng ta"1Jn4:9. Trong cùng một lá thư, thánh Gioan còn nhấn mạnh:"Thiên Chúa đã yêu thương chúng ta trước"1Jn4:19. Trong dụ ngôn Chúa Giêsu nói với Simon về người chủ nợ và hai người mắc nợ, ông chủ nợ là hình ảnh của Thiên Chúa đã tha nợ cho cả hai một cách nhưng không, vô điều kiện. Tình yêu Thiên Chúa dành cho mỗi người chúng ta cũng vậy: hoàn toàn nhưng không và vô điều kiện. Thiên Chúa luôn yêu thương ta và luôn sẵn sàng tha thứ những lỗi lầm, cho dù ta đã bao nhiêu lần lỗi phạm đến Ngài. Thiên Chúa luôn yêu thương vì bản tính chủa Ngài là Tình Yêu, cũng như lửa thì bao giờ cũng nóng và mặt trời thì luôn luôn soi sáng. Hơn nữa, trong dụ ngôn Chúa nói với Simon, hình như ông chủ nợ chẳng mấy để ý tới ai nợ nhiều hay nợ ít mà quan tâm nhiều hơn đến tình yêu: ai là người yêu mến nhiều hơn.

Câu chuyện dụ ngôn về ông chủ nợ và hai con nợ mà Chúa Giêsu kể cho Simon đã hiện thực trong bữa tiệc tại nhà ông. Chúa Giêsu, Thiên Chúa nhập thể, hình như chẳng mấy chú tâm đến cuộc sống đạo đức gương mẫu bên ngoài của Simon và những người cùng dự tiệc. Cũng không thấy Ngài quở trách người thiếu phụ tội lỗi vì quá khứ tội lỗi của chị mà còn như bênh đỡ cho những hành vi bày tỏ tâm tình yêu mến của chị. Ta chỉ thấy Chúa Giêsu nói về tình yêu. Ngài buồn vì Simon không mấy tha thiết tới Ngài: Ông đã không cho tôi nước rửa chân, không xức dầu olive trên đầu tôi, ông đã không ôm hôn tôi. Những lời nói này của Chúa Giêsu thật là cảm động vì cho ta thấy sự cô đơn của Thiên Chúa giữa lòng nhân loại, nhất là nếu ta nhìn vào nền văn hóa hôm này: chẳng mấy ai chú tâm tới Ngài. Ta không thể hiểu được mầu nhiệm của tình yêu: Tại sao Thiên Chúa, Đấng Toàn Năng và luôn trọn vẹn hạnh phúc nơi chính Ngài lại mong muốn tình yêu của con người? Lời nói "Ta khát" của Chúa Giêsu trên thập giá khi Ngài sắp tắt hơi không chỉ diễn tả cơn khát thể lý của một tử tội đã mất quá nhiều máu, mà còn diễn tả một chân lý quá sâu xa và vô cùng xúc động: Thiên Chúa khát khao tình yêu của nhân loại. Cụ thể hơn là Ngài khao khát tình yêu của tôi và của bạn, của từng người trong chúng ta. Câu Chúa nói với Simon: "Ông đã không ôm hôn tôi" là một lời tra vấn lương tâm cho từng người trong chúng ta. Một lời than trách rất cảm động phát xuất từ trái tim của Thiên Chúa khao khát tình yêu của con người.

Ta không thấy Chúa nói gì về quá khứ của người phụ nữ nổi tiếng tội lỗi đang đứng gần Ngài, nhưng Ngài và để ý tới từng chi tiết những cử chỉ thống hối và bày tỏ tâm tình yêu mến tôn kính của chị: Lấy nước mắt rửa chân Ngài thay vì chỉ là nước lã. Lấy tóc mình mà lau thay vì chỉ là khăn thường. Tôn kính hôn chân Ngài thay vì chỉ là ôm hôn xã giao. Đổ tràn đầy dầu thơm từ bình bạch ngọc quý giá lên chân Ngài, thay vì chỉ xức dầu olive trên đầu. Không những Chúa Giêsu cho phép người phụ nữ tội lỗi được đụng chạm tới Ngài, nhưng Ngài còn chấp nhận tâm tình thống hối và tình yêu của chị. Chúa nói với Simon như một kết luận cho câu chuyện:"Tội của chị rất nhiều, nhưng đã được tha, vì chị yêu mến nhiều." Ngài đã công khai phục hồi nhân phẩm cho chị. Giờ đây chị đã trở thành một người vô tội, không ai có quyền khinh khi chị và liệt chị vào hạng người tội lỗi nữa. Chúa Giêsu còn nhấn mạnh điều này và ban cho chị một niềm hy vọng vào một cuộc đời đã được đổi mới khi Ngài nói với chị:Tội của chị được tha rồi, chị hãy ra đi bình an.

Câu chuyện Chúa Giêsu bày tỏ tình thương yêu nhân hậu đối với người phụ nữ tội lỗi mang một ánh sáng tuyệt trong viễn ảnh của Năm Thánh Kính Lòng Thương Xót Chúa. Trong quá khứ, chúng ta có lẽ bị ám ảnh bởi tội lỗi và hình phạt hỏa ngục mà đánh mất đi niềm vui và hy vọng của người con Thiên Chúa. Trong Tông Sắc Dung Mạo Lòng Thương Xót Misericordiae Vultus, Đức Giáo Hoàng Phan-xi-cô nói: Lòng thương xót chính là nền tảng của đời sống Hội Thánh.

Chính lòng thương xót của Thiên Chúa, chứ không phải sự công chính và nhân đức của cá nhân ta, mới là nền tảng của niềm vui, niềm hy vọng và nỗi an bình trong cuộc sống. Sự bình an mà Chúa Giêsu nói trần gian không thể chiếm đoạt.◙