Thư Tòa Soạn - 175

Biến cố lớn đang gây phẫn nộ tại Việt Nam là việc cá chết nổi đầy bờ biển ba tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, kéo dài 250 cây số đến Đà Nẵng. Đây là một tai họa tàn phá môi sinh mà thủ phạm là con người. Báo chí và các cơ quan truyền thông đã nói nhiều, nhưng chúng ta cũng cần ghi nhận một số sự kiện tiêu biểu để dễ nhớ và lâu quên. Hiện tượng cá chết từng loạt, trôi dạt vào bờ, bắt đầu xảy ra từ 6-4-2016. Từ đó đến khi chúng tôi viết những hàng này (cuối tháng 5) đã gần hai tháng, nhà nước chưa tìm ra nguyên nhân và thủ phạm, chưa có biện pháp cấp thời giảm ô nhiễm biển để cứu cá và cứu hàng triệu dân sinh sống nhờ cá. Nhà nước chỉ làm được một việc cụ thể nhất là đàn áp dã man những người dân biểu tình ôn hòa với khẩu hiệu "CÁ CẦN NƯỚC SẠCH - DÂN CẦN MINH BẠCH" ở Hà Nội, Sài Gòn và nhiều nơi khác.

Với tư cách là một guồng máy có nhiệm vụ điều hành quốc gia, nhà nước đã tỏ ra bất lực và vô trách nhiệm. Việc cấp kỳ phải làm ngay là tìm ra nguyên nhân để chấm dứt lập tức việc gây ô nhiễm. Ở một quốc gia bình thường, việc tìm ra nguyên nhân tai họa chỉ cần vài giờ, chậm lắm là vài ngày, trong khi Việt Nam có mấy chục ngàn tiến sĩ mà sau gần hai tháng vẫn chưa tìm ra lý do cá chết. Khi đã tìm ra nguyên nhân thì cũng biết ngay ai là thủ phạm. Đến giờ này dân cả nước chỉ trơ mắt ra nhìn một nhà nước bất động và vô cảm trước một tai họa sinh thái có thể gây hậu quả lâu dài đến 50 năm sau. Không một thứ chính phủ nào, dù mọi rợ đến đâu, lại hành động dốt nát và vô trách nhiệm như thế.

Đáng lẽ phải tìm mọi cách để mưu tìm phúc lợi cho dân, những người cầm quyền đã tìm cách bịt mắt, bịt tai và bịt miệng dân để dân không biết và không nói sự thật. Sự thật là nhà cầm quyền đã bán cho xí nghiệp Formosa khu Vũng Áng với giá nhiều tỷ Đô la trong thời hạn 70 năm. Ngoài tiền huê hồng còn tiền đút lót lên tới hàng tỷ Đô la để các quan lớn, quan nhỏ từ trung ương đến địa phương chia chác nhau với điều kiện nhắm mắt để cho Formosa muốn làm gì thì làm. Xí nghiệp này tiếng là của Đài Loan nhưng thực tế là của Trung Quốc. Trong số 28 công ty cung cấp nguyên liệu và dịch vụ cho Formosa, 25 là công ty Trung Quốc, chỉ có 3 công ty Việt Nam. Formosa sản xuất thép. Nước thải đầy hóa chất và kim loại nặng của nhà máy không được lọc trước khi tháo ra biển chính là nguyên do gây ô nhiễm và làm cá chết. Thủ phạm chính là chủ nhân và những người trách nhiệm điều hành Formosa. Ai cũng biết. Chỉ có những lãnh đạo của nhà nước cộng sản VN cố tình không biết. Họ phải nói quanh co và tìm cách câu giờ, chờ cho "cứt trâu để lâu ra bùn". Nếu nói ra sự thật, họ sẽ bị "há miệng mắc quai". Nuốt tiền rồi, không nhả ra được. Nếu vi phạm giao ước sẽ bị tố cáo. Để che lấp tội lỗi, họ chỉ còn cách đánh đập dã man những người dám biểu tình ôn hòa để đòi nước sạch và nhà cầm quyền minh bạch.

Trong tình trạng hai năm rõ mười như thế, Tổng Giám Mục Sài Gòn kiêm Chủ Tịch Hội Đồng Giám Mục VN Bùi Văn Đọc lại ra Thông Cáo ngày 30-4-2016 khuyên nhủ các linh mục và giáo dân "khi diễn tả những lo lắng và bức xúx của mình, tránh những hành động quá khích, dẫn tới xung đột, ảnh hưởng tới sản xuất, giao thông, vi phạm luật pháp". Sao Ngài Tổng mau miệng thế? Chưa có một anh cán gộc nào lên tiếng kêu gọi như thế mà ngài đã lên tiếng giùm. Có phải vì họ khó ăn khó nói nên nhờ ngài Tổng nói thay hay không? Người có mắt dưới ánh sáng mặt trời phải nhìn thấy ai có trách nhiệm về thảm họa này, ai hành động quá khích, ai gây xung đột, ai vi phạm luật pháp? Có phải anh thanh niên nặng lòng thương nước yêu dân bị đánh sưng mắt? Có phải chị phụ nữ yếu đuối bị đập chảy máu đầu? Hay thiếu phụ bồng con nhỏ dùng thân mình đỡ đòn cho con? Lạy Chúa tôi! Họ chỉ đòi quyền sống cho người, cho biển và cho cá một cách ôn hòa, trên tay không có một khúc cây. Họ bị đàn áp dã man như vậy mà vị chủ chiên đáng lẽ phải "hy sinh mạng sống vì đoàn chiên" lại khuyên họ không được đòi quyền, không được tự vệ, trong khi ngài không có một lời lên án đám nặc nô của nhà nước nhẫn tâm đánh đập tàn nhẫn dân lành. Lương tâm và sứ vụ mục tử của ngài để đâu? Buồn thay cho Giáo Hội Việt Nam! 16 ngày sau, LM Chánh Văn Phòng của ngài ra một thư giải thích nhưng chẳng giải thích được gì, càng giúp người đọc xác tín thêm lập trường và tâm địa của ngài Tổng.

Chuyện Giáo Hội Việt Nam chưa hết. Giữa lúc dầu sôi lửa bỏng vì vụ cá chết, Giám Mục Đinh Đức Đạo, vừa được đôn lên ngôi Giám Mục chính tòa địa phận Xuân Lộc, đã ra một thư đầu tiên ngày10-5-2016 cho gần một triệu bổn đạo để "mời gọi anh chị em tích cực tham gia việc bầu cử; xem xét chọn lựa những đại biểu có phẩm chất đạo đức, có trình độ và năng lực phục vụ lợi ích của nhân dân. Tôi hy vọng với ý thức về quyền lợi và nghĩa vụ công dân, anh chị em sẽ hoàn thành tốt việc bầu cử lần này".

Lại Lậy Chúa tôi! Thư mục vụ đầu tiên của một mục tử ra mắt giáo dân không nói gì đến Chúa, đến Giáo Hội, đến việc đạo đức, nhưng lại tuyên truyền giùm nhà nước cộng sản, hô hào giáo dân đi bầu cử quốc hội... cuội. Ngài có biết đây là thứ quốc hội "đảng cử dân bầu"? 90% đại biểu quốc hội phải là đảng viên. Còn lại 10% phải là cảm tình viên của đảng. Các ứng cử viên tự do đã bị gạt hết rồi, chỉ còn toàn những ứng cử viên được đảng cho phép tranh cử. Như thế là các ứng cử viên cộng sản tranh với nhau để bầu quốc hội cho đảng, không phải cho dân Việt Nam. Giữa thằng ăn trộm và thằng ăn cắp, Đức Giám Mục bầu cho thằng nào cũng vậy thôi. Hô dân đi bầu làm chi cho dân mệt? Ngài ngây thơ thật hay giả bộ mà không biết quốc hội cộng sản chỉ là một trò dân chủ trá hình để đánh lừa dân và dư luận quốc tế? Đảng ngồi xổm trên Hiến Pháp và cưỡi lên đầu quốc hội. Chắc ngài tưởng quốc hội ở Việt Nam cộng sản cũng giống như quốc hội bên Ý, bên Tây, bên Mỹ? Những miếng mồi nghẹn cổ đại học Công Giáo và trung tâm hành hương rừng cao su Núi Cúi chưa làm ngài khôn thêm hay sao?

Xin Chúa khẩn cứu Việt Nam và Giáo Hội Việt Nam! ◙