Nguyễn Đức Tuyên, tổng hợp

VATICAN.

Lúc 10 giờ 35 phút sáng thứ bẩy 19-9-2015, ĐTC Phanxicô đã rời Roma lên đường viếng thăm mục vụ tại Cuba.Tháp tùng ĐTC trên máy bay có 75 ký giả quốc tế, và đoàn tùy tùng của ngài khoảng 30 người. ĐTC đến phi trường thủ đô La Habana, Cuba vào lúc 4 giờ chiều, giờ địa phương, cùng ngày.

Thánh lễ trên Quảng Trường Cách Mạng tại La Habana, sau đó là Kinh Truyền Tin.

Thăm xã giao Chủ Tịch Hội Đồng Nhà Nước tại La Habana và Hội Đồng Bộ Trưởng Nước Cộng Hòa Cuba tại Dinh Cách Mạng tại La Habana.

Cử hành kinh chiều với các linh mục, các tu sĩ nam nữ và các chủng sinh tại nhà thờ chính tòa La Habana.

Chào hỏi các bạn trẻ tại Trung Tâm văn hóa Cha Fêlix Varela tại La Haban.

Đến Quảng trường Cách Mạng, ĐTC đã dùng xe mui trần tiến qua các lối đi để chào thăm hơn nửa triệu tín hữu hiện diện nơi đây. Đồng tế với ĐTC có đông đảo các giám mục và hàng trăm linh mục Cuba. Trong số những người hiện diện cũng có chủ tịch Raoul Castro và bà tổng thống Cristina Kirchner của Argentina.

Trong bài giảng Thánh Lễ, ĐTC đã quảng diễn bài Tin Mừng thuật lại cuộc tranh luận giữa các môn đệ trên đường đi theo Chúa Giêsu để xem ai là người lớn nhất, quan trọng nhất, và Chúa dạy họ rằng "Nếu ai muốn là người thứ nhất, thì hãy trở thành người cuối cùng trong mọi người và phục vụ tất cả mọi người" (Mc 9,35). Ai muốn là người lớn, thì hãy phục vụ người khác, chứ không sử dụng người khác!

"Chúa Giêsu đảo lộn luận lý của họ và nói với họ rằng đời sống chân chính được sống trong sự dấn thân cụ thể để phục vụ tha nhân. Lời mời gọi phục vụ là một đặc điểm chúng ta phải chú ý. Phục vụ phần lớn có nghĩa là chăm sóc sự yếu đuối dòn mỏng. Chăm sóc những người yếu đuối trong gia đình, trong xã hội, trong dân tộc chúng ta." ĐTC cũng cảnh giác rằng chúng ta phải cảnh tỉnh đối với một thứ "phục vụ" lợi dụng tha nhân".

Trong phần hiệp lễ, ĐTC đích thân cho hàng chục em rước lễ lần đầu được nhận Mình Thánh Chúa, sau đó ngài chủ sự buổi đọc kinh Truyền Tin kính Đức Mẹ.

Sau thánh lễ, ĐTC đã đến gặp cựu chủ tịch Fidel Castro, năm nay 89 tuổi. Cuộc viếng thăm của ĐTC kéo dài hơn nửa tiếng đồng hồ. Tháp tùng ĐTC trong cuộc viếng thăm ngoài chương trình này có Đức TGM Giorgio Lingua, Sứ thần Tòa Thánh tại Cuba.

Ngài đã tặng ông Fidel Castro hai cuốn sách của một chuyên gia giáo lý người Ý là cha Alessandro Pronzato: một cuốn nói về tầm quan trọng của sự hài hước và hạnh phúc trong đời sống thiêng liêng, và cuốn thứ hai về Tin Mừng và các vấn đề xã hội. Ngoài ra, ĐTC cũng tặng chủ tịch Castro 1 cuốn sách và hai đĩa CD các bài giảng của LM dòng Tên Armando Llorenta, qua đời năm 2010, cha từng là một trong các giáo sư của ông Castro tại trường trung học ở Belen, Cuba. Thêm vào đó, ngài cũng tặng cựu chủ tịch Cuba Tông huấn "Niềm Vui Phúc Âm" và thông điệp "Laudato sì’ của ngài.

Chiều chúa nhật 20-9-2015, ĐTC đã gặp giới trẻ Cuba tại thủ đô La Habana, và ngài mời gọi họ vượt thắng bi quan, mơ ước và dấn thân xây dựng tương lai tốt đẹp hơn cho bản thân và đất nước.

 Trong cuộc gặp gỡ lúc 6 giờ chiều ở Trung tâm Varela, ĐTC cũng bỏ bài huấn dụ dọn sẵn và ứng khẩu nói chuyện với các bạn trẻ. ĐTC trả lời một bạn trẻ trình bày mơ ước được thấy một nước Cuba tốt đẹp hơn, ngài trích dẫn một văn sĩ Mỹ châu la tinh nói rằng con người có 2 con mắt, một con bằng thịt và một con bằng kiếng. Với con mắt thịt chúng ta thấy điều chúng ta nhìn. Với con mắt bằng kiếng, chúng ta thấy điều mà chúng ta mơ ước. Một người trẻ không có khả năng mơ ước, là một người khép kín vào mình.

 Ngài cũng nói đến khả năng đón tiếp và chấp nhận người nghĩ khác với mình. Trong thực tế, nhiều khi chúng ta khép kín. Chúng ta bước vào trong thế giới bé nhỏ và khép kín trong khuôn khổ ý thức hệ hoặc tôn giáo.

ĐTC nhắn nhủ các bạn trẻ hãy cởi mở tâm trí, đừng chỉ quan tâm đến những gì làm cho chúng ta chia rẽ, hãy nghĩ đến những điểm chung, làm việc chung cho công ích. Sự hận thù xã hội tàn phá, phá hủy gia đình, xã hội, thế giới, sự hận thù lớn nhất về mặt xã hội chính là chiến tranh, chúng ta thấy chiến tranh đang tàn phá thế giới.

Sáng thứ hai 21-9-2015, Ngài giã từ thủ đô La Habana, đáp máy bay tiến về thành phố Holguín, cách đó 700 cây số và đến nơi vào lúc 9 giờ rưỡi sau hơn 1 giờ bay. Tổng giáo Santiago ở mạn cực nam Cuba, nơi có Đền thánh Đức Mẹ Bác Ái Mỏ Đồng, Bổn mạng của Cuba. Việc viếng thăm đền thánh Đức Mẹ Bác Ái Mỏ Đồng có tầm quan trọng, vì lòng sùng kính của các dân tộc châu Mỹ Latinh đối với Đức Mẹ nói chúng, và đối với người dân Cuba nói riêng. Đức Mẹ đã đồng hành với tín hữu Cuba trong mọi thăng trầm của cuộc sống, đặc biệt trong những giai đoạn khó khăn gian khổ nhất. Đức Mẹ Bác Ái Mỏ Đồng đã trở thành biểu tượng của lịch sử dân tộc Cuba.

Lúc 3 giờ 30 chiều thứ hai 21 tháng 9, ĐTC   đã rời toà giám mục Holguín để đến đồi Thánh Giá Loma de la Cruz cách đó 6 cây số. Cây thánh giá đầu tiên đã do tu sĩ Antonio de Alegría, dựng trên đồi vào năm 1790. Đồi thánh giá là nơi hành hương nổi tiếng của thành phố, và hàng năm có "lễ hội tháng Năm". Trên đồi thánh giá du khách có thể nhìn thấy hết nước đảo Cuba.

ĐTC đã dừng lại cầu nguyện dưới chân Thánh Giá, và ban phép lành cho toàn thành phố Holguín. Tiếp đến ngài đã ra phi trường để tới Santiago de Cuba sau 50 phút bay. Tổng giáo phận Santiago de Cuba được thành lập năm 1522, trở thánh giáo tỉnh năm 1803, rộng hơn 6.150 cây số vuông, có 1 triệu 50 ngàn dân trong đó có hơn 254.000 tín hữu công giáo, gồm 16 giáo xứ, 22 nhà thờ và cứ điểm truyền giáo. Tại chủng viện ĐTC đã gặp gỡ riêng các Giám Mục Cuba. Tiếp đến ngài đã cùng các vị sang Vương cung thánh đường Đức Mẹ Bác Ái Mỏ Đồng cách đó 300 mét để kính viếng và cùng đọc kinh kính Đức Mẹ.

ĐTC đã dâng quà kính Đức Mẹ là một bình hoa bằng bạc với các cọng bằng bạc và hoa bằng gốm, qua đó ĐTC muốn diễn tả cử chỉ mà mọi người dân Cuba thường làm: đó là dâng lên Đức Mẹ Mỏ Đồng một bó hoa. Rồi ngài về chủng viện để dùng bữa tối và nghỉ ngơi, kết thúc ngày thứ hai viếng thăm Cuba.

Sáng thứ ba 22 tháng 9, lúc 7 giờ rưỡi sáng ĐTC đã đi xe tới Đền Thánh để chủ sự thánh lễ kính Đức Trinh Nữ Mỏ Đồng cho tín hữu. Vì Tiểu vương cung thánh đường nhỏ nên hàng ngàn tín hữu đã phải theo dõi thánh lễ trên màn truyền hình ở bên ngoài đền thờ.Thánh lễ đã kết thúc lúc 10 giờ sáng giờ Cuba, ĐTC đã rời đền thánh đi xe tới viếng thăm nhà thờ chính tòa Santiago de Cuba, cách đó 19 cây số.

Trong ngày thứ ba ĐTC còn một sinh hoạt khác nữa là buổi gặp gỡ các gia đình Cuba trong nhà thờ chính toà lúc 11 giờ trưa giờ địa phương và ban phép lành cho thành phố trước khi ĐTC ra phi trường từ giã Cuba đế lấy máy bay đi Washington, bắt đầu những ngày viếng thăm Hoa Kỳ. ◙